Τι είναι η ενσυναίσθηση;
Το να έχετε κοινωνική ενσυναίσθηση σημαίνει ότι είστε σε θέση να καταλάβετε το άλλο άτομο, να επικοινωνήσετε μαζί του και να το κάνετε να αισθανθεί καλύτερα.
Γιατί είναι σημαντικό να αναπτύξουμε αυτή την δεξιότητα;
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι το περιοδικό Forbes θεωρεί την κοινωνική ενσυναίσθηση ως ένα από τα βασικά γνωρίσματατης προσωπικότητας.
Η ενσυναίσθηση μας βοηθά να φθάνουμε ευκολότερα σε λύσεις. Στις επιχειρήσεις, βοηθά με τις πωλήσεις, τις διαπραγματεύσεις και την οικοδόμηση καλύτερων ομάδων. Στη Δανία, το πιο ευτυχισμένο έθνος στον κόσμο, η ενσυναίσθηση διδάσκεται από μικρή ηλικία στα σχολεία. Οι εκπαιδευτικοί αφιερώνουν μια ώρα κάθε εβδομάδα για οικοδόμηση ενσυναίσθησης, συζητώντας με τα παιδιά για τα συναισθήματά τους και τις συγκρούσεις τους και όλοι μαζί εργάζονται για την εξεύρεση λύσεων. Αυτή η ώρα, που ονομάζεται “Klassen Time kage”, απαιτείται για όλα τα παιδιά ηλικίας 6 έως 16 ετών. Σημαίνει “η ώρα του κέικ στην τάξη”. Οι μαθητές αναλαμβάνουν εκ περιτροπής το ψήσιμο ενός απλού κέικ ή σνακ που μπορούν να απολαύσουν μαζί μετά από τη συζήτηση.
Όταν οι άνθρωποι αισθάνονται ανασφαλείς και ανεπιθύμητοι στον χώρο εργασίας τους, τείνουν να είναι λιγότερο παραγωγικοί. Όταν αισθάνονται ότι ο εργοδότης τους νοιάζεται γι’ αυτούς, παράγουν περισσότερα.
«Όταν δείχνετε βαθιά ενσυναίσθηση προς τους άλλους, η αμυντική τους ενέργεια υποχωρεί και αντικαθιστάται από θετική ενέργεια. Τότε είναι που μπορείτε να γίνετε πιο δημιουργική στην επίλυση των προβλημάτων. ” -Stephen Covey
Η κοινωνική ενσυναίσθηση βρίσκεται στον πυρήνα της καινοτομίας. Το να έχουμε κοινωνική ενσυναίσθηση, σημαίνει ότι παρατηρούμε και προσπαθούμε να κατανοήσουμε τους ανθρώπους γύρω μας. Προσπαθώντας να κατανοήσουμε τους άλλους αποκτούμε διορατικότητα σε λύσεις.
Εάν ο πληθυσμός ήταν περισσότερο ενσυναισθητικός, τότε θα αποφύγαμε πολλές συγκρούσεις.
Σύμφωνα με την Brene Brown, καθηγήτρια έρευνας στο Graduate College of Social Work του Πανεπιστημίου του Χιούστον, η ενσυναίσθηση μας κάνει ευάλωτους, επειδή πρέπει να κατεβούμεε στο επίπεδο του άλλου για να συνδεθούμε μαζί του.
Η κοινωνική ενσυναίσθηση μειώνεται στη μελλοντική γενιά.
Σύμφωνα με τον Goleman, η ικανότητα συγκέντρωσης συνδέεται με την περιοχή της ενσυναίσθησης στον εγκέφαλο. Σήμερα έχουμε περισσότερους περισπασμούς από ποτέ. Τα παιδιά αποκτούν φορητές συσκευές από πολύ μικρή ηλικία που συνοδεύονται από εφαρμογές που διασπούν την προσοχή. Ο Goleman ανησυχεί ιδιαιτέρως για τα παιδιά που εκτίθενται σε τόσες πολλές αποσπάσεις της προσοχής , καθώς ο εγκέφαλος είναι το τελευταίο όργανο στο σώμα που ωριμάζει. Υποστηρίζει ότι αν οι μαθητές δεν αναπτύξουν το νευρικό κύκλωμα που απαιτεί η ικανότητα συγκέντρωσης, θα μπορούσαν να έχουν προβλήματα με το να εχουν κοινωνική ενσυναίσθηση.
Ο Γκόλεμαν έχει ένα δίκαιο. Μια από τις δεξιότητες του ενσυναίσθητου ατόμου είναι η ικανότητα να ακούει το άλλο χωρίς να αποσπάται από τις δικές του σκέψεις ή το κινητό του. Οι περισσότεροι άνθρωποι, έχουμε την τάση να διακόπτουμε τον άλλο για να πούμε τις δικές μας ιστορίες και απόψεις. Το να ακούμε είναι πολύ δύσκολο.
Μπρόκολο καλυμμένο με σοκολάτα.
Αν και η ενσυναίσθηση είναι μια ικανότητα που αναπτύσσουμε, δεν είναι εύκολα διακριτή.
Πολλές φορές νομίζουμε ότι έχουμε κοινωνική ενσυναίσθηση, όταν δεν έχουμε. Προσθέτοντας δραστηριότητες που μας κάνουν να κατανοήσουμε πότε δεν έχουμε κοινωνική ενσυναίσθηση, μας κάνει να είμαστε πιο ευαισθητοποιημένοι. Δεν είναι ότι μετά από μια δραστηριότητα θα σταματήσουμε να είμαστε εγωκεντρικοί. Είναι ένα πρώτο βήμα για να αναγνωρίσουμε πότε δεν έχουμε ενσυναίσθηση.
Γιατί οι δραστηριότητες ενσυναίσθησης είναι δύσκολες;
Ο σκοπός των δραστηριοτήτων ενσυναίσθησης είναι να δημιουργηθεί μια σχέση ένας δεσμός μεταξύ των συμμετεχόντων. Όταν πρόκειται για τις αναπηρίες, οι δραστηριότητες ενσυναίσθησης μπορεί να είναι δύσκολες. Το να ζητάς από κάποιον να μπει στη θέση ενός παραπληγικού μπορεί να προκαλέσει λύπη και φόβο, που δεν είναι αυτό που θέλουμε να επιτύχουμε.
Το τελευταίο πράγμα που θέλει ένα άτομο με αναπηρία είναι τη λύπησή μας, ή την απόκτηση ενός παράλογου φόβου εκ μέρους μας ότι μπορεί να τυφλωθούμε.
Το πιο άσχημο μέρος είναι όταν οι φιλανθρωπικές οργανώσεις χρησιμοποιούν την ενσυναίσθηση για χρήματα. Προκαλούν τη λυπη μας. Αντ ‘αυτού, κατά τον σχεδιασμό δραστηριοτήτων ενσυναίσθησης, θα πρέπει να έχετε έναν στόχο για την αλληλεπίδραση, την κατανόηση και την από κοινού εργασία για λύσεις.
Στόχος είναι η κατανόηση, όχι η αποξένωση. Στοχεύουμε στις ικανότητες του άλλου, όχι τις αναπηρίες του.
Δραστηριότητες και ιδέες για την καλλιέργεια της κοινωνικής ενσυναίσθησης.
Διαχωρίστε τις κλίκες που σχηματίζουν οι μαθητές, εφαρμόζοντας τυχαίες μεικτές ομάδες κατά τη διάρκεια των γευμάτων. έτσι οι μαθητές έχουν την ευκαιρία να συναντηθούν και να παίξουν με νέους μαθητές.
Κάνετε το ίδιο με τα μαθήματα Jigsaw.
Καλλιεργήστε την περιέργεια
Η κατανόηση ενός νέου ατόμου μας κάνει να βγούμε από τη ζώνη άνεσής μας. Αυτό δεν σημαίνει ότι λέμε στα παιδιά να αρχίσουν να μιλάνε με ξένους. Σημαίνει να είσαι περίεργος για το νέο παιδί στο σχολείο, να είσαι περίεργος για το παιδί που δεν μιλάει ποτέ στη διπλανή τάξη. Όταν τα παιδιά σχηματίζουν κλίκες, είναι επειδή αναζητούν ασφάλεια. Αυτό περιορίζει την κοσμοθεωρία τους, τους ορίζοντές τους.
Μερικά παιδιά θα βρουν αυτή τη δραστηριότητα διασκεδαστική, ενώ άλλα θα την απορρίψουν. Προκαλέστε τα παιδιά να βρουν κάτι νέο για ένα παιδί στο σχολείο τους. Ίσως ποιο είναι το αγαπημένο τους φαγητό ή το παιχνίδι. Αυτό δεν σημαίνει μόνο να πηγαίνεις κατευθείαν στο παιδί και να αρχίσεις να ρωτάς ερωτήσεις. Πρέπει να κοινωνικοποιηθούν με το παιδί.
Στο τέλος της πρόκλησης, οι μαθητές συγκεντρώνονται και μοιράζονται αυτά που έμαθαν και πώς η συνάντηση τους άλλαξε τον τρόπο σκέψης. Η πρώτη φορά θα είναι δύσκολη για τα παιδιά, αλλά με το πέρασμα του χρόνου, ακούγοντας τον τρόπο με τον οποίο οι άλλοι συμμαθητές τους έρχονται σε επαφή με άλλους, παίρνουν ιδέες καθώς πλησιάζουν τα νέα παιδιά.
Φροντίζοντας ο ένας τον άλλον και θέλοντας να μάθουν περισσότερα για τους συμμαθητές τους
Οι άνθρωποι δίνουν τον καλύτερό τους εαυτο σε ένα περιβάλλον που νοιάζεται γι’ αυτούς. Κάθε εβδομάδα επιτρέψτε σε λίγους μαθητές 15 λεπτά να μιλήσουν για τις μεγαλύτερες εβδομαδιαίες επιτυχίες τους και τις εβδομαδιαίες δυσκολίες τους. Αυτή η δραστηριότητα θα αναπτύξει την ενσυναίσθηση γρήγορα.
Εάν θέλετε να επικεντρωθείτε στη θετικότητα, τότε μπορείτε να μιλάτε μόνο για καλά πράγματα.
Χρήσιμες προτάσεις που μπορούν να χρησιμοποιήσουν τα παιδιά είναι:
Ένα καλό πράγμα στη ζωή μου είναι …
Κάτι καλό που συνέβη είναι …
Οι επιτυχίες τους δεν χρειάζεται να είναι μεγαλοπρεπείς. Για παράδειγμα, μπορούν να αναφέρουν πόσο νόστιμο ήταν το κέικ σοκολάτας που έκανε η μητέρα τους χθες. Αυτή η άσκηση μπορεί εύκολα να μετατραπεί σε άσκηση ευγνωμοσύνης.
Μια παρόμοια αλλά απλούστερη δραστηριότητα είναι “ο έλεγχος θερμοκρασίας” με αυτή την απλή ερώτηση: Πώς αισθάνεστε σήμερα;
Η δραστηριότητα προτείνεται εδώ.
Ένα λεξιλόγιο συναισθηματων θα πρέπει να δοθεί στους μαθητές για χρήση. Οι μαθητές μπορούν να συζητήσουν σε ζευγάρια. Η δραστηριότητα αυτή υπενθυμίζει στους μαθητές να έχουν ενσυναίσθηση και επιπλέον ο εκπαιδευτικός μπορεί να εντοπίσει αν ένα παιδί δεν αισθάνεται καλά.
Γράφοντας για θετικά πράγματα…
Μερικές φορές μπορεί να έχετε μαθητές που είναι δύσκολο να συνεργαστούν στις παραπάνω δραστηριότητες. Προσπαθούν να μετατρέψουν τα πάντα σε ένα αστείο και να διακόψουν το μάθημα ή να κοροϊδεύουν τους άλλους μαθητές όταν μιλούν για το πώς νιώθουν, με αποτέλεσμα να δημιουργούν ένα άβολο κλίμα μέσα στην τάξη. Σε αυτή την περίπτωση, ετοιμάστε ένα φυλλάδιο με προτάσεις που αρχίζουν έτσι:
Ένα πράγμα που μου αρέσει …
Είσαι πολύ καλός/ή στο …
Μου αρέσει πολύ η προσωπικότητά σου επειδή …
Μερικά επίθετα που σε περιγράφουν …
Δώστε σε κάθε παιδί ένα φυλλάδιο και αφήστε τους να γράψουν το όνομά τους στο πάνω μέρος του φυλλαδίου. Συλλέξτε τα φυλλάδια πίσω και στη συνέχεια δώστε σε κάθε παιδί το φυλλάδιο ενός άλλου παιδιού. Το κάθε παιδί θα πρέπει να συμπληρώσει μία ή δύο προτάσεις και στη συνέχεια να το δώσει σε ένα άλλο παιδί (όχι το παιδί στο οποίο το φυλλάδιο ανήκει).
Δώστε τους λίγο χρόνο και αφού τελειώσουν συλλέξτε τα φυλλάδια και επιστρέψτε τα πίσω στους ιδιοκτήτες τους, ώστε να μπορούν να διαβάσουν τα θετικά πράγματα που έγραψαν οι συμμαθητές τους. Φροντίστε να ελέγξετε τα φυλλάδια σε περίπτωση αρνητικών σχολίων.
Μοντελοποιήστε το
Για να κατανοήσει το παιδί τι σημαίνει κοινωνική ενσυναίσθηση, πρέπει να αναγνωρίζει πότε κάποιος έχει κοινωνική ενσυναίσθηση. Το κουίζ κοινωνικής ενσυναίσθησης είναι μια ωραία δραστηριότητα για να διακρίνει κάποιος πότε ένα άτομο έχει κοινωνική ενσυναίσθηση. Διαβάζετε ένα διάλογο μεταξύ δύο ατόμων και οι μαθητές πρέπει να μαντέψουν εάν αυτός ο διάλογος εμπεριέχει συμπάθεια, κοινωνική ενσυναίσθηση, κριτική, ή απάθεια
Μπορείτε να τους δώσετε μια κάρτα με αριθμημένα τετράγωνα. Κάθε τετράγωνο αντιστοιχεί σε ένα διάλογο. Μετά από κάθε διάλογο οι μαθητές σημειώνουν τι πιστεύουν ότι το δεύτερο άτομο κάνει.
Για παράδειγμα
Το δεύτερο άτομο δείχνει συμπάθεια
1. Αισθάνομαι απαίσια σήμερα
2. Ω καημενούλη μου!
Ενσυναίσθηση
1. Αισθάνομαι τόσο άσχημα, ο σκύλος μου πέθανε.
2. Εάν ήμουν στη θέση σου, θα ένιωθα το ίδιο πράγμα.
Κλείνοντας το θέμα
1. Ο σκύλος μου πέθανε
2.Έλα μην κάνεις έτσι. Χαμογέλασε. Είναι απλώς ένα σκυλί!
Έχει και χειρότερα…
1. Δεν έχω χρήματα.
2. Τουλάχιστον εσύ έχεις ένα σπίτι για να ζήσεις. Υπάρχουν άνθρωποι που δεν έχουν να φάνε.
Συμπάθεια
1. Είμαι συγκλονισμένος
2.Μα τόσο πολύ; Θέλεις λίγο καφέ;
Προετοιμάστε ένα σελιδοδείκτη ή μια αφίσα με προτάσεις ενσυναίσθησης.
Παρόλο που μπορεί να φαίνεται περίεργο, τα παιδιά δεν ξέρουν τι να πουν για να εκφράσουν την ενσυναίσθησή τους προς το άλλο άτομο.
Βλέπω τι εννοείς.
Σε καταλαβαίνω.
Μπορώ να σε βοηθήσω με αυτό.
Το εκτιμώ ότι μοιράζεσαι τις σκέψεις σου μαζί μου.
Σε ευχαριστώ που μου ανοίκτηκες για ένα τόσο δύσκολο θέμα για σένα.
Να ξέρεις ότι δεν είσαι μόνος.
Δεν ξέρω τι να πω τώρα, αλλά χαίρομαι που μου το είπες.
Το να έχεις κοινωνική ενσυναίσθηση σημαίνει
Ενθαρρύνεις τον άλλο να εκφράσει τις σκέψεις και τα συναισθήματά του.
Δεν τον διακόπτεις.
Τον αφήνεις τους να ολοκληρώσει αυτά που έχει να πει.
Αναγνωρίζεις τα συναίσθηματά του.
Δεν κρίνεις τον άλλο.
Ρωτάς αν χρειάζεται βοήθεια.
Αναγνωρίστε τι λέει.
Βάζεις τον εαυτό σου στα παπούτσια του άλλου.
Βάζοντας τον εαυτό σου στα παπούτσια του άλλου.
Οι συγκρούσεις μεταξύ των μαθητών είναι καθημερινό φαινόμενο στα σχολεία. Σε τέτοιες περιπτώσεις, θα πρέπει να δίδεται στα παιδιά ένα δελτίο με ερωτήσεις που θα τους επιτρέψει να μπουν στα παπούτσια του άλλου παιδιού.
Για παράδειγμα: Τι έκανε το άλλο άτομο ώστε να ενεργεί με αυτόν τον τρόπο;
Ποιες άλλες καταστάσεις επηρεάζουν τον άλλον ώστε να ενεργεί με αυτόν τον τρόπο; (λάβετε υπόψη την ιστορία του / της).
Αφήστε τους 10 λεπτά για να γράψουν κάτω στο χαρτί τις σκέψεις τους. Υπογραμμίστε ότι ο στόχος είναι να μπουν στα παπούτσια / σκέψεις του άλλου. Αφού καταγράψουν τις σκέψεις τους, συζητήστε μαζί τους αυτά που έχουν γράψει.
Έχεις γεμίσει ένα κουβά σήμερα;
Η ενσυναίσθηση συνδέεται με την καλοσύνη. Και οι δύο έννοιες αφορούν το να λαμβάνεις υπόψη το άλλο άτομο, να το σέβεσαι και να το βοηθάς. Ένα ευρέως διαδεδομένο βιβλίο για τα παιδιά είναι το ” Have you filled a bucket today “. Βάλτε μικρούς κουβάδες ή κουτιά ευγένειας για κάθε μαθητή, όπου κάποιος μπορεί να γράψει κάτι καλό για τον άλλο και να το ρίξει μέσα στον κουβά/κουτί. Ένα παράδειγμα θα ήταν: Ήσουν τρομερός στο μπάσκετ χθες.
Σε ευχαριστώ που με βοηθήσες με την άσκηση.
Δεδομένου ότι τα παιδιά τείνουν να γεμίζουν με μηνύματα μόνο τα κουτιά των φίλων τους, θα μπορούσατε να δώσετε τυχαία ονόματα συμμαθητών στους μαθητές και στη συνέχεια να τους δώσετε μια εβδομάδα για να γράψουν κάτι καλό για τον συμμαθητή τους και να το βάλουν στον κουβά του. Θα μπορούσατε να καθίσετε σε έναν κύκλο όλη την τάξη και να διαβάσετε τα μηνύματα στους κουβάδες σας.
Κινέζικα μπισκότα ενσυναίσθησης
Η ίδια δραστηριότητα θα μπορούσε να γίνει με κινέζικα χάρτινα μπισκοτάκια. Τους αφήστε να διακοσμήσουν τα χάρτινα τους μπισκότα και να προσθέσουν το μήνυμά τους στον συμμαθητή τους.
Ψυχολογική αγκαλιά
Η καλύτερη φράση που θα μπορούσε να περιγράψει την ενσυναίσθηση είναι “ψυχολογική αγκαλιά”
Δεν πρόκειται για το ποια λόγια πρέπει να χρησιμοποιήσετε για να απαντήσετε, αλλά για να ακούσετε προσεκτικά τον άλλο, να του επιτρέψετε να μιλήσει.
Συζητήστε σενάρια με παιδιά. Η συζήτηση που ακολουθει ειναι φανταστική και ο λόγος είναι επειδή δίνουμε στον Νικόλα χαρακτηριστικά ενσυναίσθησης που συναντάμε στους ώριμους ανθρώπους. Ο λόγος ανάλυσης του διαλόγου είναι για να κάνουμε τα παιδιά να καταλάβουν τι σημαίνει να δείχνεις κατανόηση. Παρουσιάζουμε πρότυπα.
Ο Θωμάς και ο Νίκολας είναι φίλοι.
Ο Νικόλας θα πάει διακοπές με τους γονείς του και ανυπομονεί να πει στον φίλο του Θωμά για αυτό.
Όταν συναντιούνται, ο Θωμάς φαίνεται ότι έχει κάτι πολύ σημαντικό να πει. Αρχίζει να μιλάει λέγοντας: Θυμάσαι όταν σου είπα ότι η μητέρα μου ήταν άρρωστη τελευταία;
“Ναι”.
“Λοιπόν, φαίνεται ότι είναι έγκυος!”
“Ουάου! Αυτά είναι εξαιρετικά νέα », απάντησε ο Νικ.
“Ναι, τελικά θα έχω ένα αδελφάκι. Δεν ξέρω ακόμα αν είναι αδελφή ή αδελφός. Ελπίζω να είναι αγόρι για να μπορούμε να παίζουμε ».
Ο Νίκολας συνειδητοποιεί ότι κάτι ενοχλεί τον Θωμά. Αποφασίζει ότι είναι καλύτερο να αφήσει τα νέα των διακοπων για αργότερα, αν και είναι αρκετά ενθουσιασμένος γι ‘αυτό. “Είσαι εντάξει με τα νέα;” ρώτησε ο Νίκολας.
“Λοιπόν, δεν είμαι σίγουρος … φοβάμαι ότι τα πράγματα μπορεί να αλλάξουν μεταξύ εμένα και τους γονείς μου. Ήμουν το μόνο παιδί μέχρι τώρα”. Ο Νίκολας απαντά” Καταλαβαίνω ότι αισθάνεσαι άγχος επειδή οι γονείς σου θα αποκτήσουν ένα νέο παιδί “
“Ναι, έτσι νιώθω.”
“Μίλησες με τους γονείς σου;”
“Η μαμά λέει ότι θα με αγαπάει πάντα και ότι γι ‘αυτό δεν πρέπει να ανησυχώς. Είμαι επίσης ενθουσιασμένος που έχω ένα αδελφάκι επιτέλους. Ελπίζω ότι είναι ένα αγόρι, ώστε να μπορώ να παίζω μαζί του ποδόσφαιρο! “
” Όπως και να ‘χει, είτε αγόρι είτε κορίτσι, είναι υπέροχο νέο ότι θα έχετε ένα αδελφό “, απαντά ο Νίκολας. Ο Νικολάς περιμένει λίγο για να βεβαιωθεί ότι ο Τόμας τελείωσε.
Ο Θωμάς φαίνεται ικανοποιημένος που μπόρεσε να πει τις σκέψεις του. Ο Νίκολας φαίνεται έτοιμος τώρα να πει τα νέα του στον Θωμά.
Παρατηρήστε πώς ο Νικολάς δεν διέκοψε, μόνο αναγνώρισε όσα είπε ο Θωμάς κι έκανε μια ερώτηση για διευκρίνιση. Περίμενε επίσης τον Θωμά να εκφράσει τις σκέψεις του πριν προχωρήσει.
Με τα παιδιά, είναι πιο δύσκολο, αλλά μπορεί να γίνει εξάσκηση στην ενσυναίσθηση.
Υπάρχουν παιδιά που θα έρθουν με παράπονα ή κατηγορίες για άλλα παιδιά. Σε αυτή την περίπτωση, καλό θα ήταν να τους δοθεί το φυλλάδιο “Βάζοντας τον εαυτό μου στα παπούτσια του άλλου”.
Ας πάρουμε για παράδειγμα μια άλλη συζήτηση
Η Μαρία μπαίνει στην τάξη και λέει στη Νιόβη:
“Νιώθω ότι με αποφεύγεις. Δεν παίζεις μαζί μου “
Η Νιόβη έχει δύο επιλογές. Μπορεί είτε να αρνηθεί είτε να ζητήσει διευκρινίσεις.
“Τι εννοείς τη Μαρία; Μπορείς να εξηγήσεις?”
“Μην προσποιείσαι ότι δεν ξέρεις. Χθες παίζατε με τη Νίκη και την Αλίκη και δεν μου είπατε να έρθω μαζί σας ».
Νιόβη could have done it by accident. She could start objecting, instead, she says:
“Oh, I am sorry Mary. So what you are saying is that you were alone all day yesterday? I didn’t realize it.” She stops. She leaves Mary to continue her thoughts.
Η Νιόβη θα μπορούσε να αρχίσει να αντιτίθεται, ωστόσο, λέει:
“Απολογούμαι αν έκανα αυτό που λες Μαρία. Λοιπόν αυτό που λες είναι ότι ήσουν μόνη όλη μέρα χθες; Δεν το είχα καταλάβει. ” Κάνει μια μικρή παύση αναμένοντας τη Μαρία να συνεχίσει τις σκέψεις της.
“Λοιπόν, ναι, υποθέτω ότι δεν το συνειδητοποίησες, αλλά ήμουν όλη μέρα μόνη …”
“Μπορούμε να παίξουμε σήμερα!” Απαντά η Νιόβη . “Ναι, υποθέτω ότι μπορούμε”, απαντά η Μαρία
“Και πάλι λυπάμαι Μαρία”. (Το να είσαι ενσυναίσθητος απαιτεί από τη Νιόβη να θέσει στην άκρη το εγώ της).
Ας δούμε ένα άλλο παράδειγμα
Η Μαρία είναι ένα δύσκολο παιδί και φαίνεται να απογοητεύεται εύκολα με τις φίλες της και αυτό είναι δύσκολο και για τα υπόλοιπα κορίτσια.
Αυτή είναι μια ακόμη μέρα που η Μαρία αισθάνεται άσχημα και δεν θέλει να μιλάει ή να παίζει. Απλώς κάθεται λυπημένη στην καρέκλα της.
Η Κατερίνα την πλησιάζει. “Συμβαίνει κάτι Μαρία;”
“Όχι, είναι εντάξει” απαντά η Μαρία. Η Κατερίνα μένει εκεί. “Δεν φαίνεσαι καλά και αυτό με κάνει να αισθάνομαι άσχημα. Υπάρχει κάποιος τρόπος που μπορώ να βοηθήσω; ”
Σε πολλές περιπτώσεις, παιδιά όπως η Μαρία θα εξακολουθούν να επιθυμούν να μείνουν σιωπηλά. Αυτό σημαίνει ότι η Μαρία δεν θέλει να εκφράσει τον εαυτό της. Απλώς χρειάζεται χρόνο. Ωστόσο, ας υποθέσουμε ότι θέλει να εκφράσει τα συναισθήματά της.
“Νιώθω ότι εσύ και η Νιόβη με παραμελείτε. Παίζεις πάντα μαζί της και δίνεις περισσότερη προσοχή σε αυτήν ».
Η Κατερίνα θα μπορούσε να πάρει αμυντική στάση, αλλά επιλέγει να κατανοήσει την Μαρία. “Λυπάμαι που αισθάνεσαι πως σε παραμελούμε. Γιατί το λες αυτό?”
“Αυτή την εβδομάδα έπαιξες περισσότερες ώρες με τη Νιόβη”.
Η αλήθεια είναι ότι η Κατερίνα είχε προσκαλέσει την Μαρία πολλές φορές να παίξει αλλά αρνήθηκε.
“Μαρία, σου είπαμε πολλές φορές να έρθεις να παίξεις μαζί μας και εσύ αρνήθηκες. Γιατί; “
«Σου είπα, αισθάνομαι ότι δεν με θέλετε».
“Άρα δε θέλεις επειδή νιωθεις ότι εμείς δεν σε θέλουμε.” Παρατηρήστε ότι η Κατερίνα δεν αντιτίθεται, δεν ζητάει περισσότερα, αναγνωρίζει αυτό που λέει η Μαρία .
“Ναι, κάθε διάλειμμα βγαίνεις και συναντάς την Νιόβη εγώ πρέπει να σας ψάξω. Δεν με περιμένεις ». Η Κατερίνα δεν διακόπτει. Περιμένει τη Μαρία να πει περισσότερα. Η Μαρία χρειάζεται να εκφράσει τα συναισθήματά της. “Και όταν θέλω να παίξω ένα συγκεκριμένο παιχνίδι, δεν σας αρέσει και παίζετε άλλο.”
Παρόλο που αυτό δεν είναι απολύτως αληθές, η Κατερίνα αποφεύγει να την διακόψει. “Βλέπω τι εννοείς. Νιώθεις ότι δεν παίζουμε τα παιχνίδια που θέλεις “, απαντά σκεπτική. Περιμένει τη Μαρία να πει περισσότερα. Η Μαρία απαντά με ένα απλό: “Υποθέτω … δεν είμαι σίγουρη”.
Φαίνεται ότι η Μαρία έχει πλέον μεταφερθεί σε ένα αναστοχαστικό τρόπο σκέψης. Η Κατερίνα δεν είναι αμυντική, γι ‘αυτό επιτρέπει στη Μαρία να χαμηλώσει την άμυνα της. Δεν συνεχίζει να μιλάει.
Η Κατερίνα ρωτάει: “Τι μπορούμε να κάνουμε γι ‘αυτό; Δεν μου αρέσει να σε βλέπω να λυπάσαι. “
Η Μαρία αισθάνεται ήδη καλύτερα επειδή δεν έχει δεχθεί κριτική από την Κατερίνα. Η Κατερίνα θέλει να είναι φίλη με τη Μαρίας παρά τις διαφορές τους και αυτό μπορεί να γίνει αντιληπτό από τη Μαρία.
“Νιώθω άσχημα γι’ αυτό. Μερικές φορές συμβαίνει και σε ‘μένα », λέει η Κατερίνα. Η Μαρία αισθάνεται ήδη καλύτερα.
“Ξέρεις, νοίζω ότι το πρόβλημα είναι ότι αργείς να έρθεις το πρωί και γι ‘αυτό ξεκινώ να παίζω με τη Κατερίνα”. “Ναι, η αλήθεια είναι ότι αυτό δεν το είχω σκεφτεί” απαντά η Μαρία.
Για να αποφευχθούν νέες συγκρούσεις, φαίνεται ότι τα κορίτσια πρέπει να αποφασίσουν ποια παιχνίδια θα παίξουν. Μια καλή λύση θα ήταν το πέτρα- ψαλίδι-χαρτί. Μια άλλη λύση θα ήταν να αποφασίσουν για ένα πρόγραμμα όπου κάθε κορίτσι θα έχει τη δική του ημέρα για να αποφασίσει τι παιχνίδι θα παίξουν. Αυτή είναι μια συζήτηση που ακολουθεί την “ενσυναίσθητη αγκαλιά”. Πρώτον, είναι ζωτικής σημασίας να ακούσουμε τον άλλο και να αποφύγουμε να είμαστε επικριτικοί, που είναι μια εξαιρετικά δύσκολη δεξιότητα.
As you may have noticed, the scenarios above show how ideally a child would respond. Not even adults find it easy to respond with empathy. Analyzing dialogues where empathy is being used, can help children and adults respond with empathy.
Όπως μπορεί να έχετε παρατηρήσει, τα παραπάνω σενάρια δείχνουν πόσο ιδανικό θα ήταν ένα παιδί να ανταποκριθεί. Ούτε οι ενήλικες βρίσκουν εύκολο να ανταποκριθούν με ενσυναίσθηση. Η ανάλυση των διαλόγων όπου χρησιμοποιείται η ενσυναίσθηση μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά και τους ενήλικες να προσπαθούν να ακούνε τον συνομιλητή τους και να κατανοήσουν την κατάστασή του.
Καλές δραστηριότητες!
Πηγές
Η Μαργαρίτα Μαρτή είναι εκπαιδευτικός δημοτικής εκπαίδευσης με 9 χρόνια εμπειρίας σε σχολεία. Έχει MEd στις «Δημιουργικές τέχνες στην εκπαίδευση». Έγραψε και δημοσίευσε ένα παιδικό βιβλίο με τον τίτλο «Είναι εντάξει να είσαι διαφορετικός». Μην ξεχάσετε να το ελέγξετε εδώ!
